Johann Schmidt: Difference between revisions

Content deleted Content added

Inline

Fomam dätü 22:00, 2006 dekul 14id

Hiel Johann Schmidt (Deutänapüko: [joˈhan ʃmɪt]) äbinom cifal mälid Volapükanefa. Ätradutom lautanis famik, vü kels hieli Edgar Allan Poe e hiel Nathaniel Hawthorne, ed äpenom lautotis lönik mödik: konots, poedots, ed i koneds tel. Älabom bali konletas gretikün Volapükaliterata. Älabom jimatani e soni te bal: hiel Reinhold Schmidt.

Lifajenäd jü volakrig telid

El Johann Schmidt pämotom tü 1895 setul 28 in Weißkirchen am Taunus (adelo topadiläd di Oberursel, zif nilü Frankfurt am Main), as son skulturana. Ya ün cilüp äjonon musigatälani, e famül musigiälik, pö kel idagetom musigatidami balid oma, äsedon omi as julan lü musigajul in Frankfurt. Ilärnölo musigateori e pläyi musigömas difik, el Schmidt älüvom musigajuli at ün 1912.

Dü volakrig balid, ädünädon in milit Deutänik, keli älüvom sekü vuns badik pö brads bofik. Vuns at ämütons omi ad ämiedükön oki ad pianodön, e dü yels 14 ävobom in bioskopöps di Oberursel, Straßburg e Frankfurt, kö älifükom biomagodemis ettimo nog seilikis. Daved tonodamagodemas ye ädrefon oni negöno. Noe äperom vobodi, abi monadef ämütom omi ad selön noatedakonleti gretik oma ta maks ti degmil. Atos äjenon ün 1933; bi ätaon ta reiganef netasogädimik Deutäna ettimik (l. poedoti omik: „Esepülobs libi“, ün 1943 pelautöli), nek ädalon yufön omi. Pas finü 1935 äplöpom ad tuvön vobapladi votik, in baoletajul privatik. Soäsä poso äpenom hiele Brian Bishop: „De 1933 jü 1945 äbelifob timädi vo badik, bi ai ähetob tireni alseimik.“

Kosäd ko Volapük

Posä pivunöl, nog in malädanöp, älilom dö dabin yufapükas, vü kels i Volapüka. Ab pas ün 1923 ätuvom buki dö pük at, keli älöfom lefäkiko. Do no äbinom liegik, äprimom ad remön dinis valik Volapükik; bukem omik äglofon pianiko, jüs äninädon lautotis plu ka 300.

Ai ävobom staböfiko pro Volapük. Ivedölo Volapükan ün 1928 (jenöfot, kel pämänioton in Cifaladalebüd nüm: 3 yela 1948), ädagetom diplomi tidana Volapüka ün 1933 (äsä änunon Volapükagased pro Nedänapükans, nüm: 6 yela 1933, pad: 23), uti tidala ün 1939 (Dalebüd 4id), ed uti profäsorana ün 1942 (Dalebüd 1id). So äbenodistükom oki me tradutots e lautots oka, das ün 1948 cifal Sleumer ägevom ome köni bronsotik di Schleyer (Dalebüd 3id). Ün 1949, ävedom kadäman Volapüka dub Dalebüd 3id yela at.

El Johann Schmidt ästudom Volapüki staböfiko. Äplöpom ad dalabön bukemi mu gretiki, keli nog ägretükumom dub lautots votik tio kiltums: lekonedas, konedas, skätas, poedots e lautots veütik tefü jenotem Volapüka. Nol omik püka äbinon nekösömik. Ädagetom tidadiplomis ed ävedom kadäman ün yel 1949. Ävobom nenstopo. Ädabükom tidodemi pro Deutänans, jenotemi Volapüka, lisedi lölöfik gasedas e literata Volapüka äsi lisedi Volapükaklubas valik da vol.

Fino ün yel 1950 älovesumom cifalami. Ab stad ettimik Deutäna pekoupöl e pedilöla, äsi fikuls ko tolädacalans kleiliko äjonons, das no äkanom vobön benosekiko pro ben Volapüka. Neletians tu mödiks ädabinons. Kodü atos, älovegivom nelaidüpo cali cifalama, ko gitäts e gidids valiks, vicifale Arie de Jong, kel in Nedän äkanom duinön mödikumosi pro pük. Cifalam ela Johann Schmidt äbinon mu fikulik pro om pösodiko. As Deutänan, dü tim dagik in jenav Deutäna, no äkanom bitön nomiko. Fovo Volapük id isufon dämis sekü stad bolitik ettimik, bi propagid valemapükas päproibon. Sis tim ela Schmidt, Deutänan nonik elovesumom dönu Cifalami Volapükamufa.

El Johann Schmidt ädeadom süpo tü del jölid yanula, ün yel 1977.

Lautots

1932. Lehrbuch der Weltsprache Volapük für Deutschland und die deutschsprächigen Länder. Verfaßt von Johann Schmidt, Weißkirchen am Taunus. Geprüft vom Mitglied der Weltsprache-Akademie (Kadäm Volapüka): Dr. Arie de Jong in Voorburg (Holland). Voorburg: Herausgegeben von Dr. Arie de Jong, Verwalter des Volapükfunds. (Vödem rigädik, ma fomät nulik pro vüresod pejaföl.)
1962. Erste vollständige Zeitschriften-Liste des Volapüks. Lised lölöfik balid periodagasedas volapükik. Weißkirchen am Taunus: namapenäd (in bukem nivera di Saarbrücken).
1964. Jenotem valemapüka Volapük. Püban: Volapükagased, Amsterdam-W, Potakät: 6021. Voorburg (Nedän): Drukkerij „Repko“. (Dabükot nesekidik penäda büo pipüböla in Volapükagased - vödem rigädik se Volapükagased.) (Vödem Deutänapükik, 1963: „Geschichte der Universalsprache Volapük.“ Weißkirchen am Taunus: namapenäd, in bukem Sperantamuseda Bevünetik, Hofburg, A-1010 Wien - diläd ela Österreichische Nationalbibliothek ü ÖNB).
1965. Literatur-Liste des Volapük. Weißkirchen am Taunus: namapenäd (in bukem nivera di Saarbrücken).
1966. Liste der Volapük-Verbände und Vereine. Nach Original-Listen u. nach handschriftl. Nachlässen v. Johann Martin Schleyer. Weißkirchen am Taunus: namapenäd (in bukem Sperantamuseda Bevünetik, Hofburg, A-1010 Wien - diläd ela Österreichische Nationalbibliothek ü ÖNB).
1966. Raritäten-Liste der Volapük-Sammlung von Johann Schmidt in Weißkirchen am Taunus. Weißkirchen am Taunus: namapenäd (in bukem Sperantamuseda Bevünetik, Hofburg, A-1010 Wien - diläd ela Österreichische Nationalbibliothek ü ÖNB).
1966. Vom Zenith zum Nadir oder Wie Volapük spurlos verschwand. Eine Betrachtung. Weißkirchen am Taunus: namapenäd (in bukem Sperantamuseda Bevünetik, Hofburg, A-1010 Wien - diläd ela Österreichische Nationalbibliothek ü ÖNB).
1973. Mein Lebenslauf. Niedergeschrieben im Juni 1973. Weißkirchen am Taunus: namapenäd, in Zifaragiv ela Weißkirchen am Taunus, Sammlung 1, Nr. 1c.)

Literat

Bishop, Brian R. 1998. La ĉifaloj de Volapük. In: Menade bal püki bal. Ferschrift zum 50. Geburtstag von Reinhard Haupenthal. Festlibro por la 50a naskiĝ-tago de Reinhard Haupenthal, pads: 375-390. Saarbrücken: Edition Iltis.
(nen nem lautana). 1951. Lifajenäd cifala: Johann Schmidt. Volapükagased pro Nedänapükans 1951, nüm: 3, pads: 9-10.

Fomam dätü 21:59, 2006 dekul 14id redakön Smeira (bespik • keblünots) 35,345 edits →‎Lifajenäd jü volakrig telid ← Dif büik		Fomam dätü 22:00, 2006 dekul 14id redakön sädunön Smeira (bespik • keblünots) 35,345 edits p →‎Kosäd ko Volapük Dif sököl →
Lien 13:		Lien 13:
	Posä pivunöl, nog in malädanöp, älilom dö dabin yufapükas, vü kels i Volapüka. Ab pas ün 1923 ätuvom buki dö pük at, keli älöfom lefäkiko. Do no äbinom liegik, äprimom ad remön dinis valik Volapükik; bukem omik äglofon pianiko, jüs äninädon lautotis plu ka 300.		Posä pivunöl, nog in malädanöp, älilom dö dabin yufapükas, vü kels i Volapüka. Ab pas ün 1923 ätuvom buki dö pük at, keli älöfom lefäkiko. Do no äbinom liegik, äprimom ad remön dinis valik Volapükik; bukem omik äglofon pianiko, jüs äninädon lautotis plu ka 300.

	Ai ävobom staböfiko pro Volapük. Ivedölo Volapükan ün 1928 (jenöfot, kel pämänioton in [[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1948, Yulul 18, Nüm: 3\|~~cifaladalebüd~~ nüm: 3 yela 1948]]), ädagetom diplomi tidana Volapüka ün 1933 (äsä änunon ''Volapükagased pro Nedänapükans'', nüm: 6 yela 1933, pad: 23), uti tidala ün 1939 ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1939, Mäzul 31, Nüm: 4\|Dalebüd 4id]]), ed uti profäsorana ün 1942 ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1942, Mayul 24, Nüm: 1\|Dalebüd 1id]]). So äbenodistükom oki me tradutots e lautots oka, das ün 1948 cifal Sleumer ägevom ome köni bronsotik di Schleyer ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1948, Yulul 18, Nüm: 3\|Dalebüd 3id]]). Ün 1949, ävedom kadäman Volapüka dub [[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1949, Gustul 16, Nüm: 3\|Dalebüd 3id yela at]].		Ai ävobom staböfiko pro Volapük. Ivedölo Volapükan ün 1928 (jenöfot, kel pämänioton in [[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1948, Yulul 18, Nüm: 3\|Cifaladalebüd nüm: 3]] yela 1948), ädagetom diplomi tidana Volapüka ün 1933 (äsä änunon ''Volapükagased pro Nedänapükans'', nüm: 6 yela 1933, pad: 23), uti tidala ün 1939 ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1939, Mäzul 31, Nüm: 4\|Dalebüd 4id]]), ed uti profäsorana ün 1942 ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1942, Mayul 24, Nüm: 1\|Dalebüd 1id]]). So äbenodistükom oki me tradutots e lautots oka, das ün 1948 cifal Sleumer ägevom ome köni bronsotik di Schleyer ([[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1948, Yulul 18, Nüm: 3\|Dalebüd 3id]]). Ün 1949, ävedom kadäman Volapüka dub [[oldwikisource:Dalebüd Cifala de 1949, Gustul 16, Nüm: 3\|Dalebüd 3id]] yela at.