Michelangelo

Pöträt me kret ela Michelangelo, fa hiel Daniele da Volterra.

Hiel Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni ü balugikumo Michelangelo (1475 mäzul 6 - 1564 febul 18) äbinom pänan, skulturan, bumavan, poedan ä kaenal Litaliyänik dü Dönuliföfikam. Do no äduinom mödikosi plödü lekans, tälen omik pö jäfüds votik, kelis lunomiko äbejäfom, äbinom so vemo gretik, das suvo palecedom as lisitan votik dinita: Man Dönuliföfikama patedik, kobü hiel Leonardo da Vinci.

Prodam ela Michelangelo pö jäfüd alik dü lifüp lunik oka äbinon gianagretik; if logoy mödi penedas, däsinotas e memotas nog atimo dabinölas, suemoy, das binom lekanan gudiküno pedokümöl tumyela 16id. Tels vobotas sevädikün oma: elot Pietà ed elot David, päskulturons büä ärivom bäldoti lifayelas kildeg. To ced negönik oka tefü pän, el Michelangelo äjafom telis vobotas flunilabikün jenotema lekana Vesüdänik: „Jafam“ su nufed e „Cödam Lätik“ su völ latara Temüla: „Sistina“ (di „Sixtus IV“: papal) in Roma. Poso ädisenom Leglügi Saludana Petrus, leigo in Roma, ed äkodom levoluti pö bumav klatädik medü datuv gianasökaleoda lukölümas.

Äsä pötos pö stad balik ela Michelangelo, lifajenäds tel päpübons tefü om nog dü lifüp omik. Bal onas, fa hiel Giorgio Vasari päpenöl, ämobon, das el Michelangelo äbinom sömitamapün lekanaduina lölik sis prim Dönuliföfikama: leced, kel päzepon fa lekanajenavans mödik dü tumyels. Dü lifüp omik suvo pänemom Il Divion („Godöfan“): näinem lönedik sekü sen lanöfik vemik oma. Bal patöfas, keli timakompenans omik ästunidons muiko pö om, äbinon el terribilità (= jeiköf): sen sublima dalestümi kodöl. Steif lekananas posik ad sümädön stüli vemo pösodiki ä lefäkiki ela Michelangelo ädavedükon mufi gretik fovik lekanajenotema Vesüdik pos Dönuliföfikam löpik: Manierim.