Barraba (Nula-Sulüda-Velsän)

Barraba (Nula-Sulüda-Velsän)

Topam

Län:

Laustralän

Koordinats:

30°22'54"S, 150°37'4"E

Nüns cifik

Belödans:

1,410, 1,329, 1,035

Potakot:

2347

Foyümot telefonik:

02 6782

Ragivs tefü el ,Barraba (Nula-Sulüda-Velsän)’ in Kobädikos

El Barraba binon zifil (pöpamödot ün 2016: 1410), kel topon in Nula-Sulüda-Velsän in Laustralän. Zif äbinon cifazif zifaziläka ela Barraba Shire. Zifaziläk at e zif peziläkons ad ziläk konsälalefa topädik ela Tamworth (el Tamworth Regional Council) ün yel 2004. El Barraba topon in Ziläk veütik ela Bundarra-Barraba pro böds (el Bundarra-Barraba Important Bird Area), kö kipedoy bödis bida pariskädüköl: el Anthochaera phrygia.

el Regent Honeyeater (*Anthochaera phrygia*)

El Barraba topon mö milmets 477 nolüdalofüdü el Sydney, mö milmetis 548 solüdalofüdü el Brisbane, e mö milmets 90 nolüdü el Tamworth, kel binon lezif nilikün. Flumed: ‘Manilla River’ < flumon mu nilü zif. El Barraba duton lü Nula-Linglän (el New England). Zif topon su töraveg: ‘Fossicker’s Way’. El Barraba topon in belem: ‘Nandewar Range’.

Jenotem[redakön • redakön fonäti]

Els Kamilaroi: mens lomädik < älödons in ziläk bü lüköm Yuropanas. Yuropan balid in ziläk ün yel: 1827 evedom hiel Allan Cunningham: beletävan e planavan. Farm balid (ön nem: ‘Barraba Station’) in ziläk pefünon ün yel: 1837 ud ün yel 1838. Topäd zifa fütürik pegeodeton ün yel: 1852.

Dü degyel: 1850id < tuv golda äyufon daglofi zifa. Potöp balid pemaifükon ün yel: 1856, e jul balid pemaifükon ün yel: 1861. Glüg Linglänik balid pebumon ün yel: 1876, e bank balid pemaifükon ün yel: 1876. Lotidöp balik (el Commercial Hotel) pebumon ün yel: 1878, e cödöp pebumon ün yel: 1881. El Barraba pesteton zif ün yel: 1885. Malädanöp pebumon ün yel: 1891, e glüg pro metudans (sevabo slopans di ‘Wesley’) pebumon ün yel: 1898.

Topagased balid (el Barraba Gazette) eprimon ad padabükön ün yel: 1900. Glüg pro katulans pebumon ün yel: 1906. Trenaveg ärivon zifi ün yel: 1908, ye tren lätik ädetävon ün yel: 1983, e trenaveg päfärmükon ün yel: 1987. Dam di ‘Connors Creek’ pebumon ün yel: 1933. Dam at egudükumon blimi zifa me vat.

Mein[redakön • redakön fonäti]

Kuprin[redakön • redakön fonäti]

Kuprin petuvon pö el Gulf Creek ün yel: 1889, e meinäd us pefünon ün yel: 1892. El Gulf Creek topon mö milmets: 22 äl nolüdalofüd de el Barraba. Us vilag ädavedon, kel älabon lotidöpi, juli e potöpi. Meinäd usik äbinon meinäd bal gretikünas, kö äjafidoy kuprini in Nula-Sulüda-Velsän ün yel: 1901, e mens 300 älödons in vilag. Meinäd pefärmükon ün degyel 1930id. Potöp pefärmükon ün yel: 1966. Vilag pabelödon fa nek nu.

Lasbed[redakön • redakön fonäti]

Lasbed päjafidon de yel: 1919 jü 1983 pö meinäd ela Woodsreef. Topäd at topon mö milmets: 15 äl lofüd de el Barraba. Meinavobs epluikons ün yel: 1974. Meinavob ekoedon dagetön tounis: 500,000 krüsolit, ü lasbeda vietik. Meinäd pifinüköl äkoedon blibön tounis 75,000,000 moükabotas stonik e tounis 25,000,000 lasbeda. Kums lasbeda tegons länedi tumlaras: 43 e rivon geiloti metas 70.

Pö televidanunod ün yel: 2008 < pebespikon riskäd pluiköl sejedotis lasbedik teföl. Ets luveratiko tädons saunastadi zifanas e visitanas zifa. Fünod Laustralänik <pro vestig> malädas demü lasbed (El The Abestos Diseases Foundation of Australia) eflagon, das topäd meinäda pifinüköl ömutonös paklinükön dranöfo. Fünod ot id äflagon, das mens no ömutonsös lükömön lü topäd meinavobas. Too veg publügik äloveon topädi at jüs pefärmükon ün yel: 2013. Vilag nilik esädabinükon.

Noganükam sananik: dünotem sananik yaganik Nula-Lingläna (El Hunter New-England Health Service) eduinon studi dranöfik sekas meinavoba lasbedik tefü saun elanas di ‘Barraba’, ye stud et no nog penotükon.

Meinäd ela Woodsreef
Lasbed
Stof binü lasbed
Maläd demü lasbed

Diatometatail[redakön • redakön fonäti]

Meinäd ad daget diatometataila (sevabo: el diatomaceous earth) pefünon ün yel: 1982.

Noboins e fösils[redakön • redakön fonäti]

Pürit, yaspid, granatoin ed el zeolite komädons in ziläk. Kuads redik, braunik u yelovik i pajafidons. Kanoy tuvön fösilis is.

Pürit
Yaspid
Granatoin
El zeolite

Brid planas e nimas[redakön • redakön fonäti]

Veter ad prodam bubamita e jips peloveblinons in ziläk. I koedoy glofön vuiti in ziläk.

Veter ad prodam bubamita
Jips (Merino)
Vuit

Klimat[redakön • redakön fonäti]

Hitüps binons hitiks e luimiks. Nifüps binons koldiks e sägiks. Vamot löpikün peregistaröl binon grads 41,8 di ‘C.’ , e vamot donikün peregistaron ad grads: -9.4 di ‘C.’. Reinavat yelik zänedik pamafon mö mimmets: 688,7 e reinavat aldelik löpіkün peregistaröl erivon nivodi mimetas: 194,3. Esturareinos ko mödot somik vata tü del 22id febula, yela: 1955.

Blün vata[redakön • redakön fonäti]

Büä ibumoy eli Split Rock Dam, zifans ägetons vati se flumed: Manilla River, flumedil: Barraba Creek, e se el Connors Creek Dam. Ven fons at äprimons ad finedön, tän zifans ägetons vati se fons ditretayufik.

Dam di ‘Split Rock’ pebumon ün yel: 1988, e vatadugodarüd de dam at jüi zif pefimekon ün yel: 2015.