Komiyän

Se Vükiped: sikloped libik
Коми Республика
Stän
Stän
Sköt
Sköt
Netahüm: Ылын–ылын Войвылын
Pük calöfik Rusänapük, Süryenapük
Cifazif Süktüvkar
Reigasit
Rel Lotodog
Sürfat
– % vat
416,800 kvadamilmet km²
0,3%%
Lödanef (täxet 2022)
Lödanef (census 2010)
– Densit:
803.206
901.189
1,93/km²
Völäd (RUB) ruab Rusänik
Timatopäd Moscow Time[*], UTC+03:00[*], Europe/Moscow[*]
Zäladel netik {{{zäladel}}}id
Vüresod | Kot ISO | Tel. | |
Ji⸗Komiyans in klots netik.
Legad netik ,Yugid Va’.
Flumed ,Vüm’.

Repüblikän komiyanas (süryeno: ,Коми Республика’; Rusänapüko: ,Республика Коми’) ü brefiko Komiyän binon repüblik itreigik in Fed Rusänik, topöl in miedän nolüdalofüdik Rusäna Yuropik, vesüdü belem: Lural. Sürfat Komiyäna binon kvadamilmets 416.774, ab pabelödon ledino fa mens 901.189: lödanefadensit binon mens 2,44 a kvadamilmet.[1] Rufots, gretikün in Yurop, tegons plu 70% läna, ledino dila nolüdik ona. Za 7,7% läna binädon me maräds. Flumeds cifik in Komiyän binons el ,Pecora’ (nolüdäno) ed el ,Vücegda’ (sulüdäno).

Cifazif e zif gretikün Komiyäna binon ,Süktüvkar’ (lödanef: 235.006 ün 2010).[2] Püks calöfik repüblika binon Rusänapük e süryen. Belödans rigik: komiy⸗süryenans fomons ledino 23% lödanefa repüblikäna; 65% lödanefa ona leduton lü net Rusänik.

Jenotem[redakönredakön fonäti]

1922 gustul 22id, pos fün Sovyätabalatama, ästiton „Ziläk itreigik komiy⸗süryenanas” (sür.: Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт; Rus.: Автономная область Коми (Зырян)). Cifazif ziläka at ävedon zifil: ,Ust-Süsolsk’, kel pävotanemükon lü ,Süktüvkar’ ün 1930.

1936 dekul 5id ziläk pädönunoganükon lü «Sovyätarepüblik sogädimik itreigik komiyanas» (sür.: ,Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика’).

1990 gustul 29id Sovyät löpikün S.S.I.K. änotädon itguveri repüblika.[3] Sekü säbinädikam Sovyätabalatama Sovyät löpikün älonon loni tefü votanemükam ela S.S.I.K. lü «Repüblikän komiyanas» tü 1992 mayul 26id.[4]

Bolit[redakönredakön fonäti]

Kobanef lonilonöl löpikün in Repüblikän komiyanas binon dail balcämik, sevabo: «Tatakonsälalef» (Sür.: ,Каналан Сӧвет’; Rus.: ,Государственный Совет’), kel äplaükon Sovyäti löpikün ün 1995. Tatakonsälalef binädon me depütabs kildeg padavälons fa lödanef repüblika pro tüp yelas fol. Sis daväls yela 2020 papladulons palets mäl: 20 depütabs nemü Rusän balik (sür.: Ӧтувъя Россия; Rus.: Единая Россия), 4 nemü Palet kobädimik Feda Rusänik (КПРФ), 3 nemü Palet liberimik demokratimik Rusäna (ЛДПР), 1 nemü Rusän gidik (Справедливӧй Россия), 1 nemü Votaveg grünik (sür.: Турунвиж альтернатива; Rus.: Зелёная альтернатива) e 1 nemü Lomän (Родина) 1.[5]

Cal löpikün in Repüblikän komiyanas binon cifal (sür.: ,юралысь, yuralüs’; Rus.: ,глава, glava’), kel binon leigüpo presidal e reiganefapresidan. Cifal pedavälon fa dail pro tüp yelas fol. Sis stitadel cala at, posöds lul eledunons oni:

Cifals Repüblikäna komiyanas de
Yuri Spiridonov Yuriy Alexeyevic Spiridonov
(Юрий Алексеевич Спиридонов)
(1938–2010)
1994 yunul 7id 2002 yanul 15id
Vladimir Torlopov Vladimir Alexandrovic Torlopov
(Владимир Александрович Торлопов)
(pm. 1949)
2002 yanul 15id 2010 yanul 15id
Vyatsyeslav Gayser Vyatsyeslav Mihaylovic Gayser
(Вячеслав Михайлович Гайзер)
(pm. 1966)
2010 yanul 15id 2015 setul 30id
Sergey Gaplikov Sergey Gaplikov
(Сергей Анатольевич Гапликов)
(pm. 1970)
2015 setul 30id 2020 prilul 2id
Vladimir Uyba Vladimir Uyba
(Владимир Викторович Уйба)
(pm. 1958)
2020 prilul 2id

Zifs[redakönredakön fonäti]

Kaed Repüblikäna komiyanas

Zif veütikün e gretikün in Komiyän binon cifazif: ,Süktüvkar’. Zifils gretikum binon id: ,Uhta’, ,Vorkuta’ (ätimo päsevöl as pönakolun), ,Pecora’, ,Usinsk’ ed ,Inta’.

Nem in Rusänapük Nem in süryen Lödanef
(2010)
Süktüvkar / Сыктывкар Süktüvkar / Сыктывкар 235.006
Uhta / Ухта Ukva / Уква 99.591
Vorkuta / Воркута Vörkuta / Вӧркута 70.548
Pecora / Печора Pecöra / Печӧра 43.105
Usinsk / Усинск Uskar / Ускар 40.827
Inta / Инта Inta / Инта 32.080
Sosnogorsk / Сосногорск}} Sösnagort / Сӧснагорт 27.757

Noets[redakönredakön fonäti]

  1. Bai pöpanumäd vala⸗Rusänik yela 2010.
  2. Pöpanumäd vala⸗Rusänik yela 2010.
  3. Декларация о государственном суверенитете Коми Советской Социалистической Республики.
  4. Закон об изменении наименования Коми Советской Социалистической Республики.
  5. Государственный Совет Республики Коми VII созыва

Yum plödik[redakönredakön fonäti]