Süryen

Se Vükiped: sikloped libik
Süryen
Коми кыв
Ulicha.jpg
Pükafamül: püks Luralänik
püks Pärmik
komiy
süryen
Paspiköl in: Repüblikän komiyanas (Fed Rusänik)
Pükans: 219,100
Penädasitot: lafab kirilik, lafab Vöna⸗Pärmik, lafab ela ,Molodzov’[*]
ISO 639-1: kv
ISO 639-2: kom
ISO 639-3: kom
Komi location.png

Süryen ü komiy⸗süryen (коми кыв, komi kyv), suvo naedilo „komiy” panemöl, binon bal pükas Luralänik, fagoröletik ko suomiy e lestiy. Paspikon as natapük in Repüblikän komiyanas vesüdü belem: Lural < in Fed Rusänik fa mens za 156 000 ün 2010.[1] In repüblik at süryen binon pük calöfik kobü Rusänapük. Grups smalikum spikanas lödons in dils votik Rusäna, as sam in ziläk: ,Kirov’, in ziläk itreigik elas ,nentsü’ ed in ziläk: ,Hantü-Mansiysk’, asä in Lukrayän e Kasakän.

Süryen binon bal fomas kil püka mödazänodik: komiy, kel plä on ninädon komiy⸗pärmyaki (paspiköl in ziläk komiy⸗pärmyak) e komiy⸗yasvin (paspiköl in dil nolüdalofüdik läna Pärmänik). Kobü votyak komiy fomon grup pükas pärmik. Soäs valiks püks Luralänik süryen binon pük vemo kobioklebik. Dabinons dialegs deg.

Jenotem[redakönredakön fonäti]

Komiy labon jenotemi nitedik. Pos macar äbinon balid pük Luralänik papenöl. Ün tumyel 13id kleudan: ,Stepan Hrap’ ädatikom komiye penäti lönik, nutimo äs lafab vönapärmik, ,anbur ’ ü ,abur’ pasevöli. Lafab at, libiko su lafab kirilik e lafab Grikänik pestaböl, pägebon ad penön süryeni jü tumyel 17id, kü lekredanasedäbs Rusänik änüdugoms lafabi kirilik, ab latikumo ye pägebon lunomiko, b.v. fa poedan: ,Ivan Kuratov’.

Dü yels 1918–1932 e 1936–1938 süryen päpenon me fomam lafaba kirilik fa hiel ,Vassiliy Molodzov’ pidavoböla, kel älabon tonatis distöfik pidatikölis desino pro fonet süryenik. De 1932 jü 1936 fomam lafaba latinik pägebon, ab sis 1938 süryen papenon me lafab Rusänpuka ko tonats läyümik „і” ed „ӧ”.

Ün dekul yela 2014 süryen pätidon pö 97% julas in repüblikän ciles 51,400.[2] In cifazif repüblikäna: ,Süktüvkar’ < patuvon mebamal pededietöl tonate „ö”, kel kaladon süryeni.

Lafabs[redakönredakön fonäti]

Doküm pepenöl me lafab vönapärmik
Lafab kirilik ela ,Molodzov’
Lafab latinik (1932-1936)
Nüns kilpükik in lotidöp in zif: ,Uhta’

Lafabs distöfik süryena pajonülons in taib sököl:

Anbur Lotograf
kirilik
ela
,Castrén’
(tumyel 19id)
Lafab
ela
,Molodzov’
(1918-32,
1936-38)
Lafab
latinik
(1932-36)
Lafab
kirilik
(sis 1938)
LFB
Komi-Anbur An SansSerif.jpg a a a а [a]
Komi-Anbur Bur SansSerif.jpg б б в б [b]
Komi-Anbur Ver SansSerif.jpg в в v в [v]
Komi-Anbur Gai SansSerif.jpg г г g г [g]
Komi-Anbur Doi SansSerif.jpg д ԁ d д [d]
дј ԃ Latin small letter D with descender.svg д (molik) [ɟ]
Komi-Anbur Dzhoi SansSerif.jpg дж җ з дж [d͡ʒ]
Komi-Anbur Dzita SansSerif.jpg дз ԇ ӡ дз [d͡ʑ]
је je е [j]
јо jo ё [j]
Komi-Anbur Zhoi SansSerif.jpg ж ж ƶ ж [ʒ]
Komi-Anbur Zata SansSerif.jpg з з z з [z]
зј ԅ з (molik) [ʑ]
Komi-Anbur I SansSerif.jpg і і i и, і [i]
Komi-Anbur I SansSerif.jpg ј ј j й [j]
Komi-Anbur Koke SansSerif.jpg к к k к [k]
Komi-Anbur Lei SansSerif.jpg л л l л [ɫ]
лј ԉ Latin small letter L with descender.svg л (molik) [ʎ]
Komi-Anbur Menoe SansSerif.jpg м м m м [m]
Komi-Anbur Nenoe SansSerif.jpg н н n н [n]
нј ԋ н (molik) [ɲ]
Komi-Anbur O SansSerif.jpg о о o o [o]
Komi-Anbur O SansSerif.jpg ӧ ӧ ә ӧ [ɘ]
Komi-Anbur Peei SansSerif.jpg п п p п [p]
Komi-Anbur Rei SansSerif.jpg р р r р [r]
Komi-Anbur Sii SansSerif.jpg с с s с [s]
сј ԍ Latin small letter S with descender.svg с (molik) [ɕ]
Komi-Anbur Tai SansSerif.jpg т т t т [t]
тј ԏ Latin small letter T with descender.svg т (molik) [c]
Komi-Anbur Vooi SansSerif.jpg у у u у [u]
f ф [f], [p]
x х [x], [k]
c ц [t͡s], [t͡ɕ]
Komi-Anbur Chery SansSerif.jpg ч щ Latin small letter C with middle tilde.svg тш [t͡ʃ]
чј ч Latin small letter C with descender.svg ч [t͡ɕ]
Komi-Anbur Shooi SansSerif.jpg ш ш ш [ʃ]
ъ
Komi-Anbur Yer SansSerif.jpg ы ы Latin small letter I with bowl.svg ы [ɨ]
ь [ʲ]
Komi-Anbur E SansSerif.jpg, Komi-Anbur Yat SansSerif.jpg е е е э [e]
ју ju ю [j]
ја ja я [j]

Noets[redakönredakön fonäti]

  1. Pöpanumäd vala⸗Rusänik, 2010
  2. Чиновники высказались за обязательное изучение Коми языка всеми детьми. Национальный акцент, 2014 dekul 25id.

Yums plödik[redakönredakön fonäti]