Müqaylo Hrujävsküy

**Müqaylo Hrujävsküy**

Moted:	29 setul 1866 Chełm[*]
Deadam:	26 novul 1934, 24 novul 1934, 25 novul 1934 Kislovodsk[*]
Deadamakod:	sepsis[*]
Cal(s):	hibolitan[], hijenavan[], hilautan[], hiprofäsoran[], jenavan literata[], opinion journalist[]
Tatät(s):	Lämporän Rusänik[], Russian Republic[], Pöparepüblik Lukrayänik[*], Sovyätabalatam
Matan(s):	Mariia-Ivanna Hrushevska[*]
Cil(s):	Kateryna Mykhailivna Hrushevska[*]
Pal(s):	Serhii Fedorovych Hrushevskyi[*]
Gem(s):	Oleksander Hrushevskyi[], Hanna Serhiivna Shamrai-Hrushevska[]
Dispenäd:

Hiel ‚Müqaylo Särhiyovüc Hrujävsküy’ (Lukrayänapüko: ‚Михайло Сергійович Грушевський’) (Chełm in Lampörän Rusänik tü 1866, setula d. 29^id – Kislovodsk in Sovyätabalatam, tü 1934, novula d. 24^id) äbinom jenavan e bolitan Lukrayänik, kel äpledom rouli veütik in netamuf Lukrayänik. Äbinom presidal balid tata Lukrayänik nensekidika ün tumyel 20^id.

Lifajenäd

El ‚Hrujävsküy’ pämotom in zif: Chełm, kel ettimo äduton lü Lampörän Rusänik, ab nutimo topon in Polän. Ästudom pö fakultet jenavik nivera netik stimü Sänt⸗,Volodümür’ in ‚Küyiv’ dü yels 1886-1890. Ün 1894 äjelodom penoti magistärik oka.

Ün 1894 älotädom ini ‚Lviv’, kö ävedom profäsoran jenava lofüda⸗Yuropik ä presidan kluba nolavik di ‚Jävcänko’, kel äbinon sot kadäma nolavas necalöfika. Ettimo äprimom ad lautön vobi veütikün oka tiädü ‚Історія України-Руси’ („Jenotem Lukrayäna⸗Rutenäna”), vü 1898 e 1937 in toums deg päpüböli. Ün 1914 el ‚Hrujevsküy’ ägekömom lü ‚Küyiv’. ab päfanäbükom e päxilom. Yelis sölöl älifädom balido in ‚Simbirsk’, poso in ‚Kasan’.

Ün mäzul yela: 2017 ‹ in ‚Küyiv’ päfomon el „zänakonsälalef Lukrayänik” (‚Українська Центральна Рада’), kel äbesteifon itguveri Lukrayäna, ed el ,Hrujävsküy’ pädavälom ad presidan balid onik. Tü 2018 yanul d. 22^id zänakonsälalef fa om pädügöl änotädon nesekidi lölöfik Pöparepüblika Lukrayänik. Pos valüdilovesum fa hiel ,Pavlo Skoropadsküy’ äklanädom oki ed ün 1919 älüvom läni.

De 1919 jü 1924 älövom in ,Wien’. Ätimo äprimom ad kesenälön ko boljevans, ed ün 1924 ägekömom sa famül oka lü ‚Küyiv’. Ävedom profäsoran pö tataniver di ‚Küyiv’ ä liman kadäma nolavas Lukrayäna. De yel: 1931, po lebit lunik in gasedem sovyätik, päxilom dönu e pämütom ad lövön in ,Moskva’. Bäldotü yels mäldegjöl ädeadom süpo dü kötetav smalik in Kaukasän ün yel: 1934.

Magods

Fotografots ela ,Hrujävsküy’

El ,Müqaylo Hrujävsküy' ko jimatan okik.
Notäd dö nesekid Lukrayäna (1917).
El ,Müqaylo Hrujävsküy’ timü militapäräd in ‚Küyiv’ (1917).
Fünans lekanakadäma Lukrayänik (1917).
El ,Hrujävsküy’ in studacem omik (1928–1930)
Sepül ela ,Hrujävsküy’ in ‚Küyiv’.

Mebamals

In ‚Cärvonohrad’.
In ‚Bar’.
In ‚Wien’.
In ‚Praha’.
In ‚Lviv’.

El ,Hrujävsküy’ su potamäks, könäds e bums

Dugans Lukrayäna sis yel 1917
Pöparepüblik Lukrayänik	Presidan zänacäma: Müqaylo Hrujävsküy (1917-1918)
Tat Lukrayänik	El ,hetman’: Pavlo Skoropadsküy (1918)
Pöparepüblik Lukrayänik	Cifs dilekanefa: Volodümür Vünnücänko (1918-1919) • Sümon Pätlyura (1919-1920)
Pöparepüblik Vesüda⸗Lukrayänik	Presidal: Yävhän Petrujevüc (1918-1919)
Sovyätarepüblik Sogädimik Lukrayänik	Lesekretans ü sekretans balid Paleta Kobädimik Lukrayäna: Yuriy Pyatakov (1919) • Stanislav Kosior (1919-1920) • Vyaceslav Molotov (1920-1921) • Feliks Kon (1921) • Dmütro Manuyilsküy (1921-1923) • Emanuyil Kviring (1923-1925) • Lasar Kaganovic (1925-1928) • Stanislav Kosior (1928-1938) • Nikita Qrujcov (1938-1947) • Lasar Kaganovic (1947) • Nikita Qrujcov (1947-1949) • Leonid Mälnikov (1949-1953) • Olexiy Kürücänko (1953-1957) • Mükola Pidhornüy (1957-1963) • Petro Jeläst (1963-1972) • Volodümür Jcärbüzküy (1972-1989) • Volodümür Ivajko (1989-1990) • Stanislav Huränko (1990-1991)
Lukrayän nesumätik	Cif tataguvanefa: Yaroslav Stäzko (1941)
Lukrayän nensekidik	Presidals: Leonid Kravcuk (1991-1994) • Leonid Kucma (1994-2005) • Viktor Yujcänko (2005-2010) • Viktor Yanukovüc (2010-2014) • Olexandr Turcünov (2014) • Petro Porojänko (2014-2019) • Volodümür Selänsküy (sis 2019)