Marie Johanna Verbrugh
| |
|---|---|
| Moted: | 20 mäzul 1860 Dordrecht |
| Deadam: | 7 tobul 1939 Nijmegen |
| Cal(s): | ji-Volapükavan |
| Tatät(s): | Regän Nedäna[*] |
Jiel Marie (ü Maria) Johanna Verbrugh (1860–1939) äbinof Volapükan Nedänik, kel ägetof ün 1885 diplomi tidana Volapüka, e poso id uti tidala Volapüka. Ätradutof Gramati Volapüka ela Schleyer ini Fransänapük. Noets lifajenädik brefik ofa päpübons in el „Volapük: Gased bevünetik tedelik, nolik, literatik e gälodik“: jäfidot „Zenodakluba Volapükik Spanyäna“ (gased, kela ävedof bal redakanas) ün 1887 (nüm VII, pads: 70–72).
Pals ela Marie J. Verbrugh pämotons in Gelderland (provin Nedäna), e poso äfealotädoms lü Middelburg (Selän, provin Nedäna), kö fat ofik älabom vobi kaenavik. In famül labü cils mäl (voms kil e mans kil), el Marie Verbrugh äbinof bäldikünan. Pos dugäl kösömik vomas ettimik, ägetof pladi lä jul geilikum pro hiyunans, kö ästudof pükis. Äbinof balan vomas, kelas beg ad padälön ad visitön juli at pägevon fa minister dugäla Nedänik. Pos atos jimödikans äsöfölofs sami ofik.
Vemo änitedälölo in püks, ästudof jäfüdi at jüs ägetof, ün 1879 e 1880, ma lons Nedäna, diplomi Profäsorana Fransänapüka, Linglänapüka ä Deutänapüka. Änitedälof i dö püks vönik, ed ästudof in livüp ofa latini e Vöna-Grikänapüki, e pos atos i Litaliyänapük.
Ün 1884, äreidof in gased Nedänik, das hiel Servaas de Bruin ipübom tradutodi Nedänapükik gramata Volapüka ela Schleyer. Posä ireidof tradutodi ela de Bruin, änitedälikof dö pük at, ed äsludof ad dagetön gramati rigädik Deutänapükik, yufü kel älärnof Volapüki. Ün yel sököl ya Schleyer ägevom ofe diplomi tidana Volapüka.
Primü 1886 ägetof nümi balid ela Volapük (jäfidot Volapükakluba Spanyänik ettimik) ed äprimof ad spodön ko redakanef onik. Pos spodam ko Volapükans Spanyänik äsludof ad lärnön Spanyänapüki, ed ad keblünon lü redak ela Volapük. Sek kevoba at äbinon möd yegeds: lartügs, poedots, peneds e r., kels päpübons in gased at, de kel poso ävedof balan redakanas. Pläo äpübof i tidodemi Volapüka in Fransänapük tiädü Metod ad dalärnön ünü brefüp, nen yuf tidana, ad reidön, penön e suemön püki tedik valemik Volapük). Älautof i gramati Volapüka pro Linglänapükans, ed äpreparof konleti literata Volapüka (bofiks ün 1887 no nog päpüböls).
No sevoy lifajenädi ofik pos gloratim Volapüka, ab jenöfot, das ün 1906 nem ofik petuvon in lised ela ‚Akademi de Lingu Universal‛, sökian kadäma bäldik Volapüka (l. Jenotem valemapüka ‚Volapük‛ ela ‚Johann Schmidt‛, pad: 32) jiniko sinifon, das ideflekof oki de Volapükamuf ed islopikof eli ‚Idiom Neutral‛ hiela W. Rosenberger.
Lautots
[redakön • redakön fonäti]- 1885 Méthode pour apprendre en peu de temps, sans le secours d'un maître, à lire, à écrire et à comprendre la langue commerciale universelle Volapük. Middelburg: Altorffer.
Literat
[redakön • redakön fonäti]- Iparraguirre, Francisco. 1887. Of-redakel gaseda Volapük. Volapük: Gased bevünetik tedelik, nolik, literatik e gälodik, nüm: 7, pads: 70-72. (Vödem rigädik.)
- Haupenthal, Reinhard. 1982. Volapük-Bibliographie. Hildesheim, Zürich, New York: Georg Olms Verlag. (Päpüböl kobü dabükot nulik ela Volapük die Weltsprache ela Schleyer.)
- Kniele, Rupert. 1889. Das erste Jahrzehnt der Weltsprache Volapük. Verlag von A. Schoy, Buchhandlung, Ueberlingen a. B. (Dönu päpübon ün 1984 fa Reinhard Haupenthal, Saarbrücken: Editions Iltis.) (Vödem rigädik, ma dabükot balid).
- Spielmann, Sigmund. 1887. Volapük-Almanach für 1888, verfasst von Sigmund Spielmann. I. Jahrgang. Lekaled volapüka plo yel balmil jöltum jölsejöl, pelautöl fa Spielmann Sigmund. Yelüp balid. Leipzig: Mayer. (Vödem rigädik.)