Cornelis Petrus Tiele
 
| |
|---|---|
| Moted: | 16 dekul 1830 Leiden, Rotterdam |
| Deadam: | 11 yanul 1902 Leiden |
| Cal(s): | higodavan[*], jenavan glüga[*], jenavan rela[*], professor[*], hiprofäsoran[*], hifilosopan[*] |
| Tatät(s): | Regän Nedäna[*] |
| Gem(s): | Pieter Anton Tiele[*] |
Hiel Cornelis Petrus Tiele, (1830 dekul 16id - 1902) äbinom godavan ä literatavan Nedänik.
Pämotom in Leiden. Pädugälom in Amsterdam, primo in el Athenaeum Illustre (nem ettimik jula kobädik cifazifa), e poso in seminar ela Remonstrant Brotherhood (Blodef Protästöl).
Päjonidükom pro past in Blodef lönik oka. Pos refud lunüpik, ägretükon fluni okik dü laf telid tumyela 19id dub vietükam lesetas Metudanas Nedänik, kelos äkoedon lovegolön limanis mödik klera veitacedik bevü lutärans e kalvenans ad elans Remonstrants. El Tiele it äbinon veitacedik, kelosi änunom ya ün 1853, as pastan blodefa: Remonstrant in Moordrecht, ed ün 1856 in Rotterdam.
Pos moükam seminara Blodefa de Amsterdam lü Leiden ün 1873, el Tiele päcälom balan profäsoranas veütikün onik. Ün 1877 ävedom profäsoran relajenava Nivera di Leiden: plad pro om pijäföl.
Ko hiels Abraham Kuenen e J. H. Scholten, bevü votikans, äfünom „Juli di Leiden“ godava nulädik. Sis 1867 äyufom hielis Kuenen, A. D. Loman e L. W. Rauwenhoff pö redakam ela Theologisch Tijdschrift (Timapenäd Godavik).
Ädeadom ün yunul yela 1902. Ün 1901 ya ilüvom profäsori okik in niver di Leiden.
Zil e vobafäg ela Tiele äbinons so plödakösömiks as nol veitik pükas, pöpas e relas vönikas, kelis vestigams omik, ma hiel F. Max Müller, äplänons ön mod nulik ä liföfik.
Lautots
[redakön • redakön fonäti]Vü lautots nolavik omik, el Vergelijkende geschiedenis van de egyptische en mesopotamische Godsdiensten (Jenav Peleigodöl relas Lägüptänik e Mesopotänik; 1872), ed i Geschiedenis van den Godsdienst (Relajenav; 1876, dabükot nulik ün 1891) petradutons ini Linglänapük, balid fa hiel James Ballingall (1878-1882), lätik fa Joseph Estlin Carpenter (1877) tiädü Outlines of the History of Religion (tradutod Fransänapükik, 1885; tradutod Deutänapükik, 1895). Tradutod Fransänapükik ela Relajenav päpübon ün 1882.
Lautots votik ela Tiele binons:
- De Godsdienst van Zarathustra, van het Ontstaan in Baktrie, tot den Val van het Oud-Perzische Rijk(Rel hiela Zarathustra, sis daved in Baktria jü fin Lampörän Pärsänik, 1864), kel ävedon dil (pigretükumöl ä pigudükumöl dub vestigams lätikum lautana) ela Relajenav (toum. 2, dil 2, Amsterdam, 1901), kel äpubon brefüpo bü deadam lautana.
- De Vrucht der Assyriologie voor de vergelijkende geschiedenis der Godsdiensten (Fluk Lasüriyänava pro Relajenav Peleigodöl, 1877; dabükot Deutänapüki ün 1878).
- Babylonisch-assyrische Geschichte (Jenav Babüloniko-Lasüriyänik, toums tel, Leipzig, 1886-1888)
- Western Asia, according to the most Recent Discoveries (Vesüda-Siyop, ma tüvs brefabüikün, London, 1894).
Äbinom i lautan yegeda: „Rels“ dabükota 9id ela Encyclopædia Britannica.
Toum predas ela Tiele äpubon ün 1865, e konlet poedotas omik ün 1863. Äredakom ün 1868 poedotis hiela Petrus Augustus de Genestet.
El Tiele äsevädom studanes Linglänik dub els Outlines omik, äsi dub Spikäds di Gifford: On the Elements of the Science of Religion (Dö Binets Relava) yelas 1896-1898 in Niver di Edinburgh. Äpubons ottimo Nedänapüko in Amsterdam e Linglänapüko in London ed Edinburgh (1897-1899, toums 2).
Sikots
[redakön • redakön fonäti]Niver di Edinburgh ägevon ün 1900 ele Tiele stimagodavadoki. Sikoti ot idagetom de nivers di Dublin e di Bologna. Äbinom leigo liman sogädas nolavik pu deglulas in Nedän, Belgän, Fransän, Deutän, Litaliyän, Greta-Britän e Lamerikän.
Blod omik: Pieter Anton Tiele (1834-1888) ävobom dü yels mödik as bukeman nivera di Utrecht, ed äbenodistükom oki me studs bukavik oka, pato me studs anik dö jenav koluna in Siyop. Bevü ons nitediküns binons: De Opkomst van het nederlandsch Gezag in Oost-Indie (Daved Nämäta Nedänik in Lofüda-Lindän, 1886); De Vestiging der Portugeezen, in Indie (Kolun Portugänanas in Lindän, 1873), äsi buks vötik dö prim koluna Portugänik su Ragipelag Maläyänik.