Vükiped Volapükik äprimon tü 2004, yanula d. 27id; atimo pabevobons is yegeds 36,733. (Yegeds mödik pejafons medü nünömaprogram itjäfidik)
Yeged adelo pevälöl
Hiel Edgar Allan Poe (1809yanul 19 - 1849tobul 7) äbinom poedan, lautan, redakan, literatikrütan ä bal duganas Mufa Romatik Lamerikänik. Sevädik pato sekü konots klänöfa e ledredöfa, el Poe äbinom balan konotilautanas Lamerikänik balid, äsi balan fatanas konota poldik e konota midunik. Anikans lecedons omi balani lautanas magälaliterata nolavik.
El Poe pämotom in Boston. Pals omik ädeadons ven äbinom nog yunik, e pälasumom fa els John e Frances Allan in Richmond, Virginia. Us (e dü yels anik in Linglän) pädugälom ed äglofom bevü lieg tefädik, do neai pädaoptom calöfiko fa els Allans. Pos brefüp in niver di Virginia e steifül leigo brefüpik ad primön karieri militik, el Poe ed els Allans äditons de ods. Lautanakarier ela Poe äprimon mükiko me poedotakonlet tiädü Tamerlane and Other Poems (Hiel Tamerlan e Poedots Votik; 1827); pla nem lautana päpenon te: „fa men di Boston“. El Poe äfealotädom lü Baltimore ad lödön kobü röletans anik ed ävotükom vobi okik de poed ad prosad. Ün yulul yela 1835, ävedom yufaredakan gaseda: Southern Literary Messenger in Richmond, kö äyufom ad mödükumön bonedamis ed äprimom ad völfön stüli lönik oka literatikrüta. Ün yel ot ämatikom ko jiel Virginia Clemm: jiköst 13yelik oka. Pos lekoned no benosekik: The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (= Konot hiela Arthur Gordon Pym se Nantucket), el Poe äjafom konetakonleti balid oka: Tales of the Grotesque and Arabesque (Konots Grotäta e Larabäta) ün 1839. Ün yanul yela 1845, el Poe äpübom poedoti: The Raven (Rab), kel ägeton benoseki sunädik, ab pos yels te tels jimatan omik: Virginia ädeadof sekü ftisid (1847 yanul 30). El Poe äbetikom dönumatikami, ab neai äjenöfükom tiketi at. Tü 1849 tobul 7, el Poe ädeadom bäldotü lifayels 40 in Baltimore. Kod deadama omik no sevädon to mobs mödik (lalkohol, drogs, kolerad, rabiät, oksasen (ba pecänidöl ko oksasenasteifül omik yelü 1848), ftisid, ladamaläd, breinamaläd e votiks. (Yeged lölik)
...das Volapükamuf äninädon vomis jäfedik, soäsä jiel Henriette Wolter, kel päcälof fa Schleyer as cif balid pro Nolüda-Deutän, jiel Marie Johanna Verbrugh, kel älautof tidodemi gretik Volapüka pro Nedänans äsi penädis votik mödik, jiel Maria Tommasi, kel ädunof otosi pro Litaliyänans, u jiel Anna Petersen, kel ävedof presidan balid Volapükakluba di Thoreby (Danän) timü fün onik? (Ekö! lised jivolapükanas famik.)
In ‚Wien‛ konoy cogi bolitik sököl: Timü konfer in ‚Moskva‛, el ‚Marshall‛ älofom zigarülis se bokod largentik labü nüpenäd sököl: „Lü kevoban digik obik. Presidal: ‚Truman‛.“ Brefüpo pos atos el ‚Bevin‛ äbläfom atosi me lof se zigarüliär, ini kel pigavos: „As dan ministerane dinädas foginänik oka demü vobod nendemädik omik. Ministeran-Presidan: ‚Attlee‛.“ El ‚Molotov‛, kel no ävilom pödablibön, fino äzüramenom bokodi goldik labü diamains, in kel äkanoy reidön: „Lü el ‚Schwarzenberg‛ gudikün okik. Lampör: ‚Franz Joseph‛.“
.svg){kind=small}
